حدود یک ماه پیش ژنرال جان شاو» معاون فرماندهی فضایی آمریکا در مصاحبهای اعلام کرد آنها میخواهند «بزرگترین در تمام تاریخ» باشند. با توجه به اینکه بخشهای دیگر ارتش آمریکا نیز در گذشته چنین صحبتهایی را مطرح کردهاند باید با نگاه دقیقتری بررسی کرد منظور از این عطش برای بهترین بودن دقیقاً یعنی چه؟
در بسیاری از این نقشههای مطرح شده، رشد هر چه بیشتر چین بعید فرض شده و دیدگاه راهبردی آمریکا بر این بنا قرار گرفته که چین با توجه به چالشهایی که در داخل کشورش دارد نمیتواند به رشد کنونی اقتصاد و قدرت خود ادامه دهد. باید تأکید کرد شاید چین نتواند به رشد چشمگیر خود ادامه دهد اما احتمالاً این اتفاق تنها زمانی میافتد که این کشور آمریکا را پشت سر گذاشته باشد.
اولین نکته این است اصولاً قدرت، مفهومی نسبی محسوب میشود. قدرت یک شخص یا یک کشور، به چندین فاکتور بستگی دارد. اینکه در مورد چه نوع قدرتی صحبت میکنیم و این قدرت را با چه چیزی، چه کسی و در کجا مقایسه میکنیم؟ درست است که از لحاظ نظامی، اقتصادی و دیپلماتیک، آمریکا بسیار قدرتمند است و احتمالاً به رشد و به روز شدن خود ادامه دهد، اما این قضیه در مورد چین نیز کاملاً صدق میکند و این قویتر شدن و به روز شدن برای این کشور مثلاً در حوزه نظامی با سرعت بسیار بیشتری نسبت به آمریکا ادامه پیدا خواهد کرد. این سبب اوجگیری چین و روند رو به نزول آمریکا خواهد شد.
در مورد وضعیت رشد اخیر اقتصادی دو کشور داستان کاملاً واضح است. چین بنا بر بسیاری از پیشبینیهای مراکز مهم اقتصادی جهان، به زودی به بزرگترین اقتصاد جهان تبدیل خواهد شد و نباید فراموش کنیم همین الان آنها در زمینه برابری قدرت خرید و در زمینه صادرات کالا در جهان از آمریکا جلوتر هستند و سال گذشته بازار اروپا پس از دههها که در تسلط مطلق آمریکا بود، به چین تعلق گرفت. در زمینه قدرت دیپلماتیک نیز رشد روزافزون چین غیرقابل انکار و در زمینه نظامی با اینکه آمریکا هم اکنون در رده اول است این سؤال وجود دارد که این تا چه زمانی دوام خواهد آورد؛ چون رشد اقتصادی چین و فناوریهایی که هر روز به آن دست پیدا میکنند سبب افزایش تولید محصولات نظامی و استفاده از این فناوریهای نوین در آنها خواهد شد.
مسلماً برای آمریکا سخت خواهد بود از بهترین بودن در همه زمینهها به پایین کشیده شود، اما مگر زمانی نیروی دریایی بریتانیا تصور میکرد دیگر قدرت بلامنازع خود را نداشته باشد؟ به همین دلیل آمریکا باید در آینده راهبرد خود برای بهترین بودن در همه تاریخ را فراموش کرده و بیشتر از پیش نگران انتقال قدرت در جهان باشد.
نظر شما